Film Dnia - Inside Job

Co poszło nie tak?












Największy przekręt w historii? (Inside Job)

Ogólne
Troszkę inny to będzie wpis. Przedstawimy wam co zobaczycie w filmie oraz stworzymy mała linkownię da początkujących. Film ogląda się dobrze, jest opowiedziany prostym językiem i nawet będąc wielkimi laikami ekonomicznymi, nie mieliśmy zbytnich trudności w zrozumieniu powodów kryzysu. Całość to dziesiątki wywiadów z dziennikarzami, profesorami, bankowcami i obserwatorami finansowego świata. Jeśli nie interesuje cię ten temat, to nie ukrywamy - pójdź na "Drive Angry", a zdecydowanie lepiej będziesz się bawił.

Prolog: Islandia
Zaczynamy od króciutkiego przypomnienia co stało się z Islandią po sprywatyzowaniu jej 3 państwowych banków i wkroczeniu międzynarodowej finansjery. Otóż te banki w ciągu 5 lat pożyczyły 120 mld dolarów. Miejcie na uwadze, że PKB Islandii wynosi 13 mld $. Wszystko upadło w 2008 - Islandia zbankrutowała jako państwo.

Alan Greenspan, szef FED 1987-2006

CZĘŚĆ I: Droga Do...
Zaczynamy od przypomnienia, że to Ronald Reagan zaczął deregulację rynku finansowego. Pojawiają się postacie Alana Greenspana, Roberta Rubena oraz Larry'ego Summersa. Patrzymy na 2.5 krotny wzrost wynagrodzeń w sektorze finansowym w porównaniu do 12-sto procentowego wzrostu reszty, w ciągu 30 lat. Pod koniec lat 90 w wyniku reaganowskiej i dalszej (zniesienie Glass-Steagull Act) deregulacji, na ryku finansowym pozostało dosłownie kilkanaście wielkich firm. Pojawia się w dokumencie pojęcie rynku terminowego - to operacje na tym rynku, były jedną z głównych przyczyn kryzysu. Widzimy również jak amerykańska finansjera doprowadziła do upadku jedynej komisji rządowej, która miała regulować ten rynek (została zlikwidowana w 2001 roku).
Możemy się przyjrzeć mechanizmowi, który doprowadził do finansowego krachu:

Kupujący dom      Kredytodawca      Bank Inwestycyjny     Inwestorzy

                                                                    CDO

Stworzono CDO (Collateralised Debt Obligations). W przypadku wielu subprime loans (pożyczki największego ryzyka), bank inwestycyjny mógł je połączyć w CDO i nadać takiemu pakietowi najwyższy ranking kredytowy (AAA) i z łatwością sprzedać inwestorom. Same subprime loans wzrosły z 5% wszystkich pożyczek do 20 % od 2002 do 2006. To spowodowało, że uzyskanie pożyczki dla przeciętnego Kowalskiego było coraz łatwiejsze. Ceny domów poszybowały w górę (bo więcej było kupujących).

CZĘŚĆ II: Bańka mieszkaniowa
Możemy prześledzić gwałtowny wzrost rynku mieszkaniowego. Pojawia się postać Henry Paulsona (wtedy prezesa giganta Goldman Sachs), który wiedząc o setkach tysięcy "złych pożyczek" na rynku zaczął ubezpieczać się przeciw nim (credit default swaps). Głównie u największego ubezpieczyciela na świecie AIG. Tak więc nie tylko inwestycyjne banki sprzedawały inwestorom "złe pożyczki", ale również zaczęły zarabiać na ich niespłacalności. Widzimy też wzrost wagi firm ratingowych (jak Moody's czy Standard And Poor's).

Obecny prezes Goldman Sachs - L. Blankfein

CZĘŚĆ III: Kryzys
Jak możecie się domyślić, gdy kredyt na dom może dostać prawie każdy, wielu z nich nie miało nawet najmniejszych szans na spłacenie. Wszystko zaczęło się piętrzyć, na rynku było coraz więcej "złych pożyczek" i w 2008 wszystko upadło. Zaczęło się od wykupieni jednego z największych i najstarszych amerykańskich banków Bear Stearns (przez JP Morgan). Następnie 07 września, rząd USA uratował od bankructwa dwie największe firmy udzielające pożyczek pod zakup mieszkań Fannie Mae i Freddie Mac. Tydzień później upadłość ogłasza Lehman Brothers (który wg ich adwokata został zmuszony na spotkaniu prezesów największych banków w niedzielę 14 września). I wszystko zaczęło się sypać. Następna miała być AIG - która nie miała pieniędzy na wypłacanie odszkodowań od "złych pożyczek". Rząd USA uratował AIG (w sumie przez następne lata wpompował w ta firmę około 200 mld $). A 4 października wypłacił największym bankom 700 mld $. 

Paulsen, Bernanke i Geithner

CZĘŚĆ IV: Odpowedzialność
W tej części dowiemy się głównie,  ile milionów zarobili prezesi firm które doprowadziły do kryzysu. Będziecie mogli tez zobaczyć powiązanie świata akademickiego (pisanie artykułów na zamówienie, praca w charakterze doradcy itd) z sektorem finansowym

CZĘŚĆ V: Gdzie jesteśmy teraz
Zobaczycie parę wypowiedzi o światowej gospodarce i spojrzenie na sytuację w USA. O tym że coraz większa jest przepaść między bogatymi a biednymi oraz coraz droższe jest szkolnictwo. Zauważono też, że mimo zapowiedzi Obamy w kampanii prezydenckiej o uporządkowaniu Wall Street, nic nie zostało zrobione, a nikt nie został pociągnięty do odpowiedzialności prawnej za spowodowanie tego kryzysu.

Lista nieobecnych (osoby, które odmówiły pojawienia się w dokumencie):
- Larry Summers
- Robert Ruben
- Alan Greenspan
- Hanry Paulson
- Timothy Geithner
- całe kierownictwo Goldman Sachs (na czele którego stoi Lloyd Blankfein)
- Prezesi Moody's oraz Standard & Poor's
- Ben Bernanke (który na dokumencie mówi w 2006 roku, że rynek nieruchomości nigdy nie upadnie, i nie ma najmniejszego ryzyka by ktokolwiek stracił pieniądze inwestując w nieruchomości. Teraz jest szefem FED)

Podsumowanie
110 minut gadania i było bardzo ciekawie. Co prawda nie dowiedzieliśmy się nic więcej od tego, co można przeczytać na setkach stron internetowych, ale jeśli temat jest dla ciebie w miarę obcy, a masz wystarczająco wiele samozaparcia - wybierz się na ten film.